Czy inteligentne oświetlenie może pomóc pracownikom na nocnych zmianach?

Uniwersytet w Bergen przeprowadził w swoim laboratorium oświetleniowym badania pracowników pracujących na trzech zmianach. W jednym z badań przyjrzeli się, jak zwiększony poziom światła poprawia wydajność i czujność oraz zmniejsza senność.

Podczas serii badań Uniwersytetu w Bergen polegających na symulacji pracy na nocnej zmianie 30 młodych dorosłych osób zostało wystawionych na działanie światła o różnych temperaturach barwowych – było to odpowiednio światło 7000 K wzbogacone barwą niebieską i ciepłe białe światło 2500 K. Badania odbywały się przez trzy kolejne noce w uniwersyteckim laboratorium oświetleniowym wyposażonym w 20 sufitowych opraw LED firmy Glamox. Oprawy te wyposażone są w technologię Tuneable White, która umożliwia zmianę temperatury barwowej za pomocą odpowiednio zaprogramowanego panelu naściennego.

Badania

Laboratorium oświetleniowe posiada dziewięć komputerowych stanowisk pracy. Wyposażone są one w filtry redukujące długość fal światła niebieskiego z ekranów. Symulowane zmiany nocne rozpoczęły się o godzinie 23:00 z 30-minutowym okresem przygotowań i adaptacji w laboratorium. O godzinie 23:30 rozpoczęła się pierwsza z pięciu powtarzanych głównych rund testów (o 23:30, 01:00, 02:30, 04:00, i 05:30). Każda runda testów trwała 20 minut i obejmowała Karolińską Skalę Senności, skomputeryzowane Zadanie Czujności Psychomotorycznej oraz komputerowy Test Zastępowania Symbolami Cyfrowymi. Podczas testów uczestnicy siedzieli przy wyznaczonych stanowiskach pracy i mieli na sobie zestawy słuchawkowe eliminujące hałas w tle, aby zapewnić niezakłóconą wydajność.

Pomiędzy głównymi rundami testów uczestnicy wykonywali inne testy i mieli przerwy, podczas których mogli wykonywać ciche czynności, np. czytać lub rozmawiać. Badacz był obecny podczas wszystkich nocnych zmian, aby zapewnić przestrzeganie protokołu. Przez cały czas trwania nocnych zmian woda była dostępna bez ograniczeń, a około godziny 02:00 i 05:00 podawano mały, standaryzowany posiłek.

Wnioski

Badania pokazują, że białe światło wzbogacone barwą niebieską zwiększa wydajność, lecz nie poprawia subiektywnej czujności ani okołodobowej adaptacji. Subiektywna czujność i wydajność pogorszyły się podczas nocnych zmian, ale światło 7000 K było korzystniejsze dla wydajności, głównie ze względu na mniejszą ilość błędów w testach w porównaniu do osób badanych podczas ekspozycji na światło o temperaturze barwowej 2500 K.

Badanie wykazało, że standardowe polichromatyczne światło LED wzbogacone barwą niebieską (7000 K) w porównaniu z ciepłobiałym światłem (2500 K) miało znaczący i korzystny, choć niewielki wpływ na czujność i spadki wydajności występujące podczas symulowanej pracy nocnej.

Opinie uczestników dotyczące obu warunków świetlnych były dość pozytywne, chociaż światło 7000 K zostało ocenione jako bardziej odpowiednie do pracy, a światło 2500 K zostało ocenione jako przyjemniejsze. Podsumowując światło LED wzbogacone barwą niebieską może zwiększyć czujność i wydajność podczas pracy w nocy.